Không chỉ bệnh nhân ung thư mà hầu hết mọi người đều biết đến phương pháp xạ trị. Đây là một trong những cách điều trị có thể chữa được ung thư và ngăn chặn bệnh quay trở lại. Tuy nhiên, xạ trị cũng đi kèm với một số lưu ý quan trọng mà không phải bệnh nhân nào cũng biết.

Xạ trị là một trong những phương pháp điều trị ung thư phổ biến hiện nay

Trong quá trình điều trị ung thư, bệnh nhân có thể được bác sĩ yêu cầu xạ trị. Đây là phương pháp sử dụng chùm tia phóng xạ ion hóa để tiêu diệt tế bào ung thư, từ đó có thể điều trị hoặc làm thu nhỏ khối u.

Có nhiều phương pháp xạ trị khác nhau. Dựa trên các tiêu chí như loại ung thư, kích thước hay vị trí khối u trong cơ thể, tình trạng sức khỏe và tiền sử bệnh… mà bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp xạ trị phù hợp để áp dụng cho bệnh nhân.

Tuy nhiên, với phương pháp xạ trị nói chung, người bệnh cần lưu ý kỹ một số điều sau trước khi bước vào quá trình điều trị.

Giới hạn liều bức xạ

Bởi vì xạ trị là sử dụng chùm tia phóng xạ phát lên cơ thể, người bệnh phải quan tâm đến giới hạn về lượng phóng xạ mà mỗi khu vực trên cơ thể có thể tiếp nhận. Tiêu chuẩn đó cần phải được tuân thủ tuyệt đối để bảo đảm an toàn.

Lưu ý giới hạn liều bức xạ là cách để tránh tổn thương đến các khu vực, cơ quan khác trên cơ thể

Khi đã đạt đến mức giới hạn cho phép của một khu vực, bệnh nhân có thể tham khảo, bàn bạc với bác sĩ để không nên điều trị nữa, hoặc chiếu xạ tại một vùng khác. Nếu chiếu xạ lên một vùng khác, cần đảm bảo liệu giới hạn an toàn cho các cơ quan trong vùng đã xạ trước đó. Ngoài ra, bệnh nhân cũng nên tham khảo với bác sĩ thật kỹ trong trường hợp phải xạ trị liều cao để đảm bảo hiệu quả điều trị.

Tác dụng phụ của xạ trị

Khi liều xạ trị cao được sử dụng để điều trị, nó có thể gây tổn thương cho những tế bào và mô khỏe mạnh ở gần vùng xạ trị, từ đó gây ra tác dụng phụ. Một số người có thể gặp ít tác dụng phụ hoặc không có, nhưng hầu hết bệnh nhân trải qua xạ trị đều gặp những tác dụng phụ như khô da, ngứa, phồng rộp, mệt mỏi, buồn nôn, rụng tóc…

Rụng tóc hay mệt mỏi, buồn nôn là các tác dụng phụ phổ biến của xạ trị

Bệnh nhân cần phải biết trước về một số tác dụng có thể xảy ra với mình. Trong suốt quá trình điều trị, bệnh nhân phải thường xuyên cho bác sĩ và người chăm sóc sức khỏe cho mình biết về những triệu chứng mình đang gặp phải hoặc khi các tác dụng phụ bắt đầu xuất hiện để họ có thể hướng dẫn những cách điều trị cần thiết.

Chi phí xạ trị

Mọi phương pháp xạ trị đều sử dụng các máy móc phức tạp, nên nhìn chung xạ trị đòi hỏi chi phí khá cao. Tổng chi phí còn phụ thuộc vào những dịch vụ chăm sóc sức khỏe, phòng bệnh, nơi ở mà bệnh nhân lựa chọn. Người bệnh cùng gia đình nên cân nhắc kỹ để đưa ra những quyết định phù hợp.

Bệnh nhân và gia đình cần chuẩn bị tinh thần lẫn tài chính trước khi bước vào điều trị

Đối với bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn, họ có thể liên hệ với những cơ sở bác ái như Mái ấm Gary để được hỗ trợ. Mái ấm Gary là nơi cung cấp nơi ở và các bữa ăn miễn phí cho bệnh nhân ung thư nghèo ở Sài Gòn hoặc từ các vùng miền khác đến Sài Gòn điều trị.

Chế độ ăn khi xạ trị

Quá trình xạ trị có thể tạo cho bệnh nhân cảm giác chán ăn, nhất là với bệnh nhân xạ trị ở vùng đầu, cổ làm họ bị khô miệng, khó nuốt. Việc này sẽ dẫn đến đề kháng bệnh nhân bị suy giảm. Gia đình vì thế cần lưu tâm đến chế độ ăn uống của người bệnh, giúp họ ăn uống một cách khoa học và giàu năng lượng.

Chế độ ăn phù hợp sẽ giúp bệnh nhân vừa thoải mái, vừa được nạp đủ chất

Cơ thể cũng sẽ tiêu hao rất nhiều năng lượng để phục hồi từ xạ trị. Người bệnh phải bổ sung đủ calo và protein để duy trì cân nặng và sức khỏe. Để người bệnh ăn thoải mái và dễ dàng hơn, các bữa ăn nên được chia nhỏ thành 5-6 buổi/ngày, mỗi lần ăn từng khẩu phần nhỏ để cổ họng không bị quá khó chịu. Bệnh nhân và gia đình có thể tham khảo bác sĩ hoặc tìm hiểu những nguồn tin uy tín để lên một chế độ ăn và thực đơn phù hợp.

Đi làm khi đang xạ trị

Mặc dù tốt nhất là nên nghỉ ngơi hoàn toàn, một số người có thể vẫn phải đi làm toàn thời gian hoặc bán thời gian trong quá trình xạ trị. Trong trường hợp này, bệnh nhân cần tham khảo ý kiến bác sĩ, cân nhắc tình trạng và điều kiện của mình để quyết định có nên tiếp tục đi làm khi đang xạ trị hay không.

Bệnh nhân cũng nên lưu ý rằng quá trình xạ trị sẽ khiến sức khỏe lên xuống thất thường, và đi kèm với những tác dụng phụ, có khả năng ảnh hưởng đến công việc. Tuy nhiên, những vấn đề này sẽ tự mất đi, sức khỏe người bệnh sẽ chỉ mất vài tuần hoặc vài tháng để bình thường trở lại.

Tóm lại, xạ trị là phương pháp có thể chữa khỏi ung thư, nhưng đi kèm với nó cũng có nhiều vấn đề bệnh nhân cần phải lưu tâm và chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi bước vào điều trị. Đừng ngần ngại chia sẻ những khúc mắc của mình với bác sĩ để họ có thể hỗ trợ và đưa ra những lời khuyên tốt nhất.

Tổng hợp từ nhiều nguồn